Kiểm thử thủ công (Manual Testing) là một loại kiểm thử phần mềm trong đó người kiểm thử chạy các trường hợp kiểm thử theo cách thủ công mà không sử dụng các công cụ tự động. Mục đích của kiểm thử thủ công là phát hiện ra các lỗi, khiếm khuyết và sự cố trong các ứng dụng, sản phẩm và hệ thống phần mềm. 

Trong bài viết này, Test Mentor sẽ cung cấp cho bạn một số câu hỏi phỏng vấn vị trí Manual Tester và bí quyết giúp bạn chinh phục được nhà tuyển dụng trong lĩnh vực kiểm thử thủ công. Việc chuẩn bị tốt cho cuộc phỏng vấn sẽ giúp bạn tự tin hơn và tăng gấp đôi cơ hội được tuyển dụng.

>>> Xem thêm: Các câu hỏi phỏng vấn Tester mà bạn nên biết

Manual Test là gì và sự khác biệt so với Automation Test

Manual Tester cần những kỹ năng gì?

Kỹ năng chuyên môn

Kiến thức về kiểm thử phần mềm: Một Manual Tester cần nắm vững quy trình phát triển phần mềm, bao gồm các giai đoạn từ thu thập phân tích yêu cầu, thiết kế, lập trình, kiểm thử, triển khai đến bảo trì để hiểu rõ sản phẩm và phát hiện lỗi hiệu quả. Manual Tester cũng cần biết sử dụng các công cụ kiểm thử như JIRA, TestRail, Bugzilla để quản lý quy trình kiểm thử, báo cáo và theo dõi lỗi.

Kỹ năng viết test case: Một Manual Tester cần có kỹ năng viết test case chi tiết và rõ ràng để đảm bảo mọi khía cạnh của phần mềm đều được kiểm tra kỹ lưỡng. Kế hoạch kiểm thử phải được xây dựng một cách logic và có hệ thống, bao gồm việc xác định phạm vi kiểm thử, các phương pháp kiểm thử và lịch trình cụ thể. 

Kỹ năng phân tích lỗi: Đây là một kỹ năng không thể thiếu giúp Tester xác định nguyên nhân gốc rễ của các vấn đề và đề xuất các giải pháp khắc phục hiệu quả. Kỹ năng này không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn tối ưu hóa quy trình kiểm thử và phát hiện lỗi kịp thời.

Kỹ năng báo cáo lỗi: Biết sử dụng công cụ chụp màn hình và quay video là rất quan trọng để ghi lại và báo cáo lỗi một cách chi tiết và chính xác. Manual Tester cần thành thạo các phần mềm như Snagit, Camtasia hoặc các công cụ tích hợp khác.

Kỹ năng mềm

Kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm tốt: Khả năng giao tiếp rõ ràng, hiệu quả với các thành viên trong nhóm, từ lập trình viên, quản lý dự án đến khách hàng là rất quan trọng. Manual Tester cần truyền đạt các phát hiện và ý kiến của mình một cách dễ hiểu nhất và hợp tác tốt với nhóm.

Cẩn thận, chú ý đến chi tiết và tỉ mỉ: Một Tester giỏi luôn chú ý đến từng chi tiết nhỏ trong quá trình kiểm thử để đảm bảo rằng mọi lỗi đều được phát hiện và xử lý. Điều này giúp nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm thiểu rủi ro khi triển khai.

Khả năng học hỏi nhanh chóng và thích nghi với môi trường mới: Công nghệ và quy trình phát triển phần mềm luôn thay đổi. Do đó Manual Tester cần có khả năng học hỏi nhanh chóng và thích nghi với các công cụ, công nghệ và phương pháp mới để luôn đáp ứng yêu cầu công việc.

Một số câu hỏi phỏng vấn Manual Test và cách trả lời hiệu quả

Câu hỏi về kiến thức cơ bản về Manual Testing

1. Ưu điểm của kiểm thử thủ công là gì?

• Tận dụng trực giác và sáng tạo của con người: Kiểm thử thủ công cho phép Tester sử dụng trực giác và khả năng sáng tạo để phát hiện các lỗi không mong muốn và vấn đề mà phương pháp tự động có thể bỏ sót.
• Phản hồi theo thời gian thực: Kiểm thử thủ công cung cấp phản hồi tức thì về trải nghiệm người dùng, giúp Tester nhanh chóng xác định và khắc phục các vấn đề.
• Kiểm thử khám phá: Kiểm thử thủ công cho phép Tester thực hiện kiểm thử khám phá, thử nghiệm các kịch bản và tình huống không được xem xét trong kế hoạch ban đầu.
• Tiết kiệm chi phí: Đối với các dự án nhỏ hoặc khi không có sẵn các công cụ kiểm thử tự động, kiểm thử thủ công là một giải pháp tiết kiệm chi phí.
• Xác thực yếu tố trực quan: Kiểm thử thủ công giúp kiểm tra và xác thực các yếu tố trực quan như thiết kế và bố cục giao diện người dùng, đảm bảo sản phẩm không chỉ hoạt động tốt mà còn hấp dẫn và thân thiện với người dùng.

2. Những hạn chế của kiểm thử thủ công là gì?

• Tốn thời gian: Kiểm thử thủ công đòi hỏi nhiều thời gian và công sức, đặc biệt là với các hệ thống phần mềm lớn và phức tạp.
• Phạm vi áp dụng hạn chế: Kiểm thử thủ công chỉ có thể xử lý một số tình huống nhất định và có thể bỏ sót các lỗi hoặc sự cố tiềm ẩn trong các tình huống phức tạp và bất ngờ.
• Tính chủ quan: Kết quả kiểm thử có thể bị ảnh hưởng bởi kỹ năng, kinh nghiệm và định kiến của Tester, gây khó khăn cho việc đảm bảo tính nhất quán và khách quan.
• Nhiệm vụ lặp đi lặp lại: Kiểm thử thủ công thường bao gồm nhiều nhiệm vụ lặp đi lặp lại, dễ dẫn đến lỗi do mệt mỏi hoặc thiếu chú ý của người thực hiện.

3. Sự khác biệt giữa thử nghiệm thủ công và thử nghiệm tự động là gì?

Manual Testing	Automation Testing
Việc kiểm tra được thực hiện thủ công bởi Tester	Việc kiểm tra sử dụng các công cụ tự động (như Test Sigma, Selenium, v.v.) và tập lệnh.
Yêu cầu sự can thiệp và nỗ lực của con người cho mỗi lần thực hiện test case.	Không cần sự can thiệp của con người khi tập lệnh được thiết lập.

4. Kiểm thử tự động có thay thế được kiểm thử thủ công không?

Kiểm thử tự động có thể bổ sung cho kiểm thử thủ công nhưng không thể thay thế hoàn toàn kiểm thử thủ công. Mặc dù thử nghiệm tự động hóa mang lại tốc độ, hiệu quả và khả năng lặp lại nhưng nó cần nhiều trực giác và khả năng sáng tạo của con người hơn để xác định các vấn đề phức tạp. Kiểm tra thủ công cho phép người kiểm tra khám phá các tình huống khác nhau, phát hiện các trường hợp khó khăn và đánh giá trải nghiệm người dùng. Do đó, sự kết hợp của cả hai phương pháp là lý tưởng để kiểm thử phần mềm toàn diện.

Câu hỏi tình huống

1. Bạn sẽ làm gì khi có bug xuất hiện trong quá trình thử nghiệm?

Khi một lỗi xảy ra trong quá trình kiểm thử, bước đầu tiên là quan sát và tái tạo lỗi để 100% lỗi xảy ra, cố gắng tái tạo lỗi bằng cách làm theo các bước dẫn đến việc phát hiện ra lỗi. Sau khi tái tạo, bạn nên phân tích tác động của lỗi lên hệ thống và ưu tiên dựa trên mức độ nghiêm trọng, sau đó tiến hành báo cáo lỗi trong hệ thống theo dõi. Cuối cùng, bạn có thể cộng tác với các lập trình viên và các bên liên quan để giải quyết vấn đề, đảm bảo kiểm tra và xác minh phù hợp trước khi đóng nó.

2. Bạn sẽ vượt qua những thách thức phải đối mặt do không có tài liệu phù hợp để thử nghiệm bằng cách nào?

Để khắc phục những thách thức do không có tài liệu phù hợp để thử nghiệm, bạn nên áp dụng cách tiếp cận chủ động. Đầu tiên, bạn có thể liên lạc với các bên liên quan để thu thập càng nhiều thông tin càng tốt về hệ thống hoặc ứng dụng đang được thử nghiệm. Điều này có thể bao gồm việc nói chuyện với các lập trình viên, nhà phân tích kinh doanh hoặc chủ sở hữu sản phẩm để hiểu các yêu cầu và chức năng. Ngoài ra, bạn nên tận dụng các kỹ thuật thử nghiệm thăm dò để khám phá các tính năng ẩn hoặc các vấn đề tiềm ẩn. 

Sau khi đã khắc phục lỗi, Tester nên bổ sung tài liệu đã thu thập được và chia sẻ với mọi người, điều này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn nâng cao hiệu quả làm việc của cả đội.

Câu hỏi về kỹ năng, kinh nghiệm

1. Phân biệt Test Driver và Test Stub

Test Driver là một chương trình hoặc mô-đun được sử dụng trong kiểm thử phần mềm để mô phỏng môi trường mà một thành phần hoặc hệ thống sẽ chạy. Nó cung cấp đầu vào cho phần mềm đang được kiểm thử và ghi lại đầu ra hoặc hành vi để xác minh. Test Driver giúp thực hiện kiểm tra và đảm bảo phần mềm hoạt động như mong đợi. 

Mặt khác, Test Stub là một đoạn mã nhỏ hoặc một mô-đun giả bắt chước hành vi của một thành phần hoặc mô-đun bên ngoài. Nó được sử dụng trong thử nghiệm tích hợp để thay thế chức năng của thành phần chưa có sẵn hoặc chưa sẵn sàng để thử nghiệm. Test Stub cung cấp các kết quả đầu ra được xác định trước cho thành phần được thử nghiệm, cho phép các phần mềm khác được thử nghiệm độc lập.

2. Các giai đoạn liên quan đến Vòng đời Kiểm thử Phần mềm?

Vòng đời kiểm thử phần mềm (STLC) bao gồm một số giai đoạn để đảm bảo chất lượng và độ tin cậy của sản phẩm phần mềm. Những giai đoạn này bao gồm:

• Phân tích yêu cầu: Trong giai đoạn này, nhóm thử nghiệm phân tích các yêu cầu do các bên liên quan cung cấp để hiểu các chức năng, tính năng và hành vi mong đợi của phần mềm.
•  Lập kế hoạch kiểm tra: Một kế hoạch kiểm tra chi tiết được tạo ra sau khi hiểu được các yêu cầu. Kế hoạch này xác định mục tiêu, phạm vi, chiến lược, phân bổ nguồn lực và mốc thời gian thử nghiệm.
• Phát triển trường hợp thử nghiệm: Các trường hợp thử nghiệm được thiết kế dựa trên các yêu cầu và mục tiêu thử nghiệm được xác định trong các giai đoạn trước. Các trường hợp thử nghiệm này phác thảo các hướng dẫn từng bước để xác thực các khía cạnh khác nhau của phần mềm.
• Thiết lập môi trường thử nghiệm: Một môi trường thử nghiệm phù hợp được thiết lập với tất cả các cấu hình phần cứng, phần mềm và mạng cần thiết để thực hiện các thử nghiệm một cách hiệu quả.
• Thực hiện kiểm thử: Việc kiểm thử thực tế diễn ra trong giai đoạn này. Các trường hợp thử nghiệm được phát triển trước đó được thực hiện một cách có hệ thống để xác định các khiếm khuyết hoặc sai lệch so với hành vi dự kiến.
• Sau giai đoạn thực hiện kiểm thử, việc kết thúc chu trình kiểm thử bao gồm việc phân tích kết quả kiểm thử, ghi lại các bài học kinh nghiệm và chuẩn bị báo cáo cuối cùng để đánh giá quá trình kiểm thử tổng thể. 

3. Bạn sẽ xác định thời điểm ngừng thử nghiệm bằng cách nào?

Xác định thời điểm dừng thử nghiệm là một quyết định quan trọng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau:

• Đầu tiên, cần xem xét các mục tiêu và tiêu chí thử nghiệm được xác định khi bắt đầu quá trình. Nếu tất cả các mục tiêu đã được đáp ứng và các tiêu chí xác định trước đã được đáp ứng thì đó có thể là dấu hiệu để ngừng thử nghiệm. 
• Những hạn chế về nguồn lực như thời gian và ngân sách có thể ảnh hưởng đến quyết định. Nếu vượt quá những hạn chế này mà không tìm thấy lỗi đáng kể thì có thể hợp lý để kết luận rằng việc thử nghiệm thêm là không cần thiết. 
• Cuối cùng, phản hồi từ các bên liên quan và người dùng cuối có thể cung cấp những hiểu biết có giá trị về việc hệ thống có đáp ứng mong đợi của họ hay không, giúp họ quyết định khi nào nên dừng thử nghiệm.

4. Bạn nên tuân theo những phương pháp nào khi viết Test case?

• Xác định rõ ràng mục tiêu: Trước khi viết test case, điều cần thiết là phải hiểu rõ mục tiêu hoặc mục đích của test. 
• Trình bày đơn giản và ngắn gọn: Các trường hợp kiểm thử phải được viết một cách đơn giản và dễ hiểu. 
• Bao gồm tất cả các tình huống có thể xảy ra: Các trường hợp thử nghiệm phải bao gồm nhiều trường hợp tích cực, tiêu cực, cách xử lý. 
• Sử dụng các mẫu được tiêu chuẩn hóa: Sử dụng các mẫu được tiêu chuẩn hóa để viết các trường hợp kiểm thử sẽ cải thiện tính nhất quán giữa những người thử nghiệm và dự án khác nhau. 
• Xem xét và xác thực: Điều này đảm bảo rằng các trường hợp thử nghiệm là chính xác, đáng tin cậy và phù hợp với yêu cầu của dự án, cuối cùng là nâng cao chất lượng tổng thể của quá trình thử nghiệm.

Bí quyết chuẩn bị tốt cho buổi phỏng vấn Manual Testing

Tìm hiểu về công ty và vị trí ứng tuyển

Trước khi tham gia phỏng vấn, bạn nên tìm hiểu kỹ về công ty mà bạn đang ứng tuyển. Hãy truy cập trang web của công ty, đọc về lịch sử, sứ mệnh, giá trị cốt lõi và các dự án hiện tại. Điều này không chỉ giúp bạn hiểu rõ về công ty mà còn giúp bạn có thể liên hệ những kỹ năng và kinh nghiệm của mình với nhu cầu cụ thể của công ty. 

Bạn cũng nên tìm hiểu kỹ về vị trí Manual Tester bao gồm các yêu cầu, trách nhiệm công việc và các kỹ năng cần thiết, đánh giá khả năng của mình so với yêu cầu của nhà tuyển dụng. Hãy tự hỏi mình xem liệu bạn có đáp ứng được bao nhiêu phần trăm các yêu cầu đó và chỉ nên ứng tuyển nếu bạn cảm thấy tự tin đáp ứng được ít nhất 80% các tiêu chí. 

Luyện tập trả lời các câu hỏi phỏng vấn

Một trong những bước quan trọng để chuẩn bị tốt cho buổi phỏng vấn là luyện tập trả lời các câu hỏi thường gặp. Hãy tập trung vào các câu hỏi liên quan đến kiến thức chuyên môn về kiểm thử phần mềm, quy trình phát triển phần mềm, và các công cụ kiểm thử mà bạn đã sử dụng. Ngoài ra, bạn có thể luyện tập các câu hỏi tình huống, minh họa cách bạn xử lý một số lỗi hoặc một số tình huống khó khăn. Điều này không chỉ giúp bạn tự tin hơn khi trả lời phỏng vấn mà còn thể hiện được sự chuyên nghiệp và tôn trọng với nhà tuyển dụng.

Chuẩn bị tâm lý và trang phục

Chuẩn bị tâm lý tốt là yếu tố quan trọng để bạn có thể tự tin thể hiện bản thân trong buổi phỏng vấn. Hãy đảm bảo bạn có một giấc ngủ đủ trước ngày phỏng vấn, đến sớm để có thời gian bình tĩnh và làm quen với môi trường. Bên cạnh đó, trang phục cũng là yếu tố không kém phần quan trọng. Lựa chọn trang phục phù hợp, chuyên nghiệp và thoải mái sẽ giúp bạn gây ấn tượng tốt với nhà tuyển dụng, giúp bạn cảm thấy tự tin hơn trong suốt buổi phỏng vấn.

Không ngừng học hỏi và cập nhật kiến thức

Để trở thành một Manual Tester chuyên nghiệp, việc không ngừng học hỏi và cập nhật kiến thức là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số nguồn tài liệu và khóa học trực tuyến giúp bạn nâng cao kỹ năng của mình:

• Một số nguồn tài liệu, khóa học trực tuyến: Udemy, Coursera, Guru99, Dzone. 
• Bạn có thể đăng ký các khóa học tại các trung tâm kiểm thử để được hướng dẫn trực tiếp, giúp bạn rút ngắn thời gian và đạt được hiệu quả cao hơn. Hiện tại, Test Mentor đang cung cấp nhiều khóa học trực tuyến chuyên sâu về Manual Testing, các khóa học này không chỉ bao quát những kiến thức cơ bản mà còn cung cấp các bài thực hành thực tế để bạn có thể áp dụng ngay vào công việc một cách dễ dàng. Bạn có thể tìm hiểu thêm và đăng ký khóa học tại Test Mentor.
• Tham gia các diễn đàn và cộng đồng Tester: Việc tham gia vào các diễn đàn và cộng đồng Tester là một cách tuyệt vời để trao đổi kinh nghiệm, học hỏi từ những người đi trước và cập nhật các xu hướng mới nhất trong ngành. 

Bạn có thể tham gia vào nhóm cộng đồng của Test Mentor để thảo luận và chia sẻ kiến thức với các Tester khác cùng lĩnh vực.

Kết luận

Để thành công trong buổi phỏng vấn Manual Tester, bạn cần nắm vững kiến thức và những kỹ năng cần thiết về kiểm thử thủ công. Bên cạnh đó, chuẩn bị tốt câu trả lời cho những câu hỏi phổ biến, áp dụng các bí quyết để đạt được hiệu quả cao trong cuộc phỏng vấn. Việc trang bị kiến thức và kỹ năng sẽ giúp bạn tự tin và gây ấn tượng với nhà tuyển dụng. 

Nếu bạn muốn nâng cao kỹ năng kiểm thử phần mềm và chuẩn bị tốt nhất cho buổi phỏng vấn, hãy tham gia các khóa đào tạo kiểm thử tại Test Mentor. Với đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm và chương trình học chất lượng, Test Mentor sẽ giúp bạn đạt được mục tiêu nghề nghiệp của mình.

Ngoài ra, Test Mentor còn có các khóa học như API Testing, Security Testing và Automation Testing. Các bạn tham khảo ngay bên dưới nhé!

Tâm Như