Bài viết này cung cấp lộ trình học làm Automation Test từ cơ bản đến nâng cao, giúp người mới bắt đầu xây dựng kỹ năng kiểm thử tự động một cách hệ thống và hiệu quả. Hãy cùng Test Mentor khám phá thêm về chủ đề này nhé!

Tổng quan về kiểm thử tự động

Lợi ích của kiểm thử tự động là gì?

• Lợi ích của Kiểm thử tự động trong quy trình phát triển phần mềm:
  • Tiết kiệm thời gian và chi phí: Kiểm thử tự động giảm thiểu công sức và thời gian cần thiết cho việc thực hiện kiểm tra phần mềm, giúp tiết kiệm chi phí và tăng hiệu suất làm việc của nhóm phát triển.
  • Tăng độ chính xác: Công cụ kiểm thử tự động thường không gặp những sai sót do con người gây ra, giúp đảm bảo rằng mọi lỗi được phát hiện và báo cáo một cách chính xác.
  • Tăng khả năng tái sử dụng: Các kịch bản kiểm thử tự động có thể được lưu trữ và tái sử dụng cho các phiên bản phần mềm sau này hoặc trong các dự án khác để giảm thời gian kiểm thử.
  • Kiểm thử liên tục (Continuous Testing): Kiểm thử tự động tích hợp dễ dàng với các quy trình liên tục, giúp đảm bảo chất lượng phần mềm ngay từ giai đoạn phát triển sớm và liên tục trong quá trình phát triển.
  • Phát hiện lỗi sớm: Kiểm thử tự động giúp phát hiện lỗi sớm trong quy trình phát triển, giảm thiểu chi phí và thời gian cần thiết để sửa chữa lỗi ở giai đoạn muộn.
  • Tăng tính nhất quán: Bằng cách thực hiện kiểm thử tự động, đảm bảo rằng các bài kiểm tra được thực hiện một cách nhất quán và toàn diện trên nhiều môi trường và trường hợp sử dụng khác nhau.

Các công cụ Automation Test phổ biến

• Selenium:
  • Mô tả: Selenium là một công cụ mã nguồn mở phổ biến được sử dụng cho việc tự động hóa kiểm thử ứng dụng web trên nhiều trình duyệt khác nhau.
  • Đặc điểm: Selenium hỗ trợ nhiều ngôn ngữ lập trình như Java, Python, C#, Ruby, và nhiều công cụ hỗ trợ như Selenium WebDriver, Selenium IDE, Selenium Grid.
• JUnit:
  • Mô tả: JUnit là một framework kiểm thử tự động cho ứng dụng Java.
  • Đặc điểm: JUnit giúp tự động hóa việc viết và chạy các bài kiểm tra, cung cấp các annotation và assert methods để kiểm tra kết quả.
• TestNG:
  • Mô tả: TestNG là một framework kiểm thử mạnh mẽ cho Java, hỗ trợ kiểm thử đơn vị, kiểm thử tích hợp, và kiểm thử chức năng.
  • Đặc điểm: TestNG cung cấp nhiều tính năng tiên tiến như kiểm thử song song, kiểm thử nhóm, báo cáo chi tiết.
• Appium: Appium là một công cụ kiểm thử đa nền tảng cho việc kiểm thử ứng dụng di động trên iOS, Android và Windows.
• Cucumber: Cucumber là một công cụ hỗ trợ kiểm thử tự động dựa trên behavior-driven development (BDD), giúp kết nối kỹ thuật và kinh doanh thông qua ngôn ngữ tự nhiên.
• Postman: Postman là một công cụ giúp kiểm thử API, cho phép tạo, chạy, và kiểm tra các request API một cách dễ dàng.

Lộ trình học làm Automation Test

Giai đoạn 1: Cơ bản về kiểm thử phần mềm

Hiểu về kiểm thử phần mềm

• Khái niệm kiểm thử phần mềm: Kiểm thử phần mềm là quá trình đánh giá một hệ thống hoặc ứng dụng phần mềm để đảm bảo rằng nó hoạt động đúng như mong đợi, đáp ứng các yêu cầu cụ thể và không gây ra lỗi khi sử dụng. Quá trình kiểm thử này bao gồm việc thiết kế các ca kiểm thử, thực thi chúng, và so sánh kết quả thực tế với kết quả dự kiến.
• Vai trò của kiểm thử phần mềm trong phát triển phần mềm:
  • Đảm bảo chất lượng: Kiểm thử phần mềm giúp đảm bảo chất lượng của sản phẩm bằng cách phát hiện và sửa chữa lỗi trước khi phần mềm được triển khai vào môi trường sản xuất.
  • Tăng độ tin cậy: Việc thực hiện kiểm thử đều đặn giúp nâng cao độ tin cậy của phần mềm, giảm thiểu rủi ro về lỗi phần mềm mà người dùng có thể gặp phải.
  • Tiết kiệm chi phí: Bằng việc phát hiện và sửa lỗi sớm, kiểm thử phần mềm giúp giảm thiểu chi phí sửa chữa lỗi ở giai đoạn muộn của quy trình phát triển.
  • Đảm bảo tuân thủ yêu cầu: Kiểm thử phần mềm đảm bảo rằng phần mềm phát triển đáp ứng đúng các yêu cầu được đặt ra trong quá trình phân tích và thiết kế.
  • Tăng tương tác với người dùng: Các ca kiểm thử còn giúp cải thiện trải nghiệm người dùng bằng cách đảm bảo phần mềm hoạt động một cách mượt mà và không gây ra các vấn đề không mong muốn.
  • Hỗ trợ quy trình liên tục: Kiểm thử phần mềm tích hợp tốt với các quy trình liên tục như Continuous Integration và Continuous Deployment, giúp đảm bảo chất lượng phần mềm ở mọi giai đoạn của quy trình phát triển.

Kiến thức cơ bản về kiểm thử tự động

• Khái niệm kiểm thử tự động: Kiểm thử tự động là quá trình sử dụng các công cụ và phần mềm để thực hiện các bài kiểm tra và so sánh kết quả thực tế với kết quả dự kiến một cách tự động, thay vì phải thực hiện thủ công. Quá trình này giúp tăng hiệu suất, độ chính xác và giảm chi phí trong việc kiểm thử phần mềm.
• Sự khác biệt giữa kiểm thử tự động và kiểm thử thủ công:
  • Độ chính xác và đáng tin cậy:
    • Kiểm thử tự động: Có độ chính xác cao hơn do không phụ thuộc vào yếu tố con người, giảm thiểu lỗi do sai sót trong quá trình kiểm thử.
    • Kiểm thử thủ công: Có thể gặp phải sai sót do yếu tố con người, dẫn đến độ chính xác không cao.
  • Hiệu suất và tiết kiệm thời gian:
    • Kiểm thử tự động: Tốn ít thời gian hơn và có thể thực hiện kiểm thử trên nhiều môi trường khác nhau một cách nhanh chóng.
    • Kiểm thử thủ công: Tốn nhiều thời gian hơn, đặc biệt khi cần phải lặp lại các bài kiểm tra nhiều lần.
  • Tái sử dụng và bảo trì:
    • Kiểm thử tự động: Các kịch bản kiểm thử có thể được lưu trữ và tái sử dụng dễ dàng, giảm chi phí bảo trì và nâng cấp.
    • Kiểm thử thủ công: Không dễ dàng tái sử dụng và đòi hỏi công sức lớn khi cần phải bảo trì.
  • Khả năng mở rộng và tích hợp:
    • Kiểm thử tự động: Dễ dàng mở rộng và tích hợp với các công cụ quản lý dự án và quy trình liên tục.
    • Kiểm thử thủ công: Khó mở rộng và tích hợp vào các quy trình phát triển tự động.
  • Chi phí:
    • Kiểm thử tự động: Có thể giảm chi phí kiểm thử trong dài hạn do hiệu suất cao và khả năng tái sử dụng.
    • Kiểm thử thủ công: Tốn nhiều chi phí lao động và thời gian hơn do yêu cầu sự can thiệp của con người.

Giai đoạn 2: Học các công cụ và ngôn ngữ lập trình

Lựa chọn ngôn ngữ lập trình:

• Java: Java là một trong những ngôn ngữ lập trình phổ biến trong kiểm thử phần mềm. Nó có cộng đồng lớn, nhiều tài liệu hướng dẫn, và hỗ trợ tốt cho các framework kiểm thử như Selenium, JUnit, TestNG.
• Python: Python được biết đến với cú pháp đơn giản, dễ đọc và dễ học. Nó cũng được sử dụng rộng rãi trong kiểm thử phần mềm với các thư viện mạnh mẽ như Selenium.
• JavaScript: JavaScript thường được sử dụng cho việc kiểm thử ứng dụng web. Nó phù hợp cho việc kiểm thử frontend và có thể sử dụng cùng với Selenium WebDriver.

Làm quen với các công cụ kiểm thử tự động:

• Selenium: Học về Selenium giúp bạn tự động hóa việc kiểm thử trên trình duyệt web.
• JUnit và TestNG: Đây là hai framework kiểm thử phổ biến cho Java. JUnit thường được sử dụng cho kiểm thử đơn vị trong khi TestNG hỗ trợ kiểm thử tích hợp và chức năng.
• Các công cụ khác: Appium cho kiểm thử ứng dụng di động, Cucumber cho kiểm thử theo phong cách BDD, Postman cho kiểm thử API.

Thực hành viết script kiểm thử cơ bản:

Để viết và chạy script kiểm thử đơn giản sử dụng Selenium WebDriver với Java, bạn có thể thực hiện các bước sau:

• Cài đặt môi trường:
  • Cài đặt JDK (Java Development Kit).
  • Tạo một dự án Maven trong IDE như IntelliJ IDEA hoặc Eclipse.
• Thêm thư viện Selenium vào dự án:
  • Thêm dependency của Selenium WebDriver vào file pom.xml nếu sử dụng Maven.
• Viết script kiểm thử:
  • Tạo một class và import các thư viện cần thiết.
  • Viết các bước kiểm thử như mở trình duyệt, thực hiện hành động trên trang web và kiểm tra kết quả.
• Chạy script kiểm thử:
  • Chạy script kiểm thử trong IDE bằng cách chọn “Run” hoặc “Debug”.
  • Xem kết quả của kiểm thử thông qua console hoặc các báo cáo được sinh ra.

Giai đoạn 3: Nâng cao kỹ năng kiểm thử tự động

• Tích hợp kiểm thử với CI/CD:
  • Để tích hợp kiểm thử tự động vào quy trình CI/CD, bạn cần cấu hình công cụ CI/CD như Jenkins để chạy các bài kiểm tra tự động sau mỗi lần cập nhật mã nguồn.
  • Jenkins có thể được cấu hình để tự động kích hoạt các bài kiểm tra, báo cáo kết quả và thông báo về bất kỳ lỗi nào xảy ra trong quá trình kiểm thử.
• Kiểm thử API và kiểm thử hiệu năng:
  • Kiểm thử API: Sử dụng công cụ như Postman để kiểm thử giao diện lập trình ứng dụng (API) bằng cách tạo và thực thi các yêu cầu API, kiểm tra phản hồi và xác thực dữ liệu trả về.
  • Kiểm thử hiệu suất: Sử dụng JMeter để kiểm tra hiệu suất hệ thống bằng cách tạo các kịch bản tải, đo lường thời gian phản hồi, xác định tải trọng tối đa và xác định các vấn đề về hiệu suất.
  • Để nâng cao kỹ năng kiểm thử API, bạn có thể tham gia khóa học “API Testing cơ bản đến nâng cao” tại testmentor.vn.
• Xử lý lỗi và báo cáo kết quả:
  • Kỹ thuật phát hiện và xử lý lỗi là quan trọng trong kiểm thử tự động. Đảm bảo rằng bạn hiểu rõ về cách xử lý các lỗi khi chúng xuất hiện trong quá trình kiểm thử.
  • Để báo cáo kết quả kiểm thử hiệu quả, bạn có thể tạo báo cáo tự động bằng cách sử dụng các công cụ như ExtentReports, Allure Reports, hoặc thậm chí tích hợp với Jenkins để tự động gửi báo cáo sau khi kết thúc quá trình kiểm thử.

Giai đoạn 4: Thực hành và dự án thực tế

• Thực hiện dự án kiểm thử tự động:
  • Áp dụng kiến thức đã học vào các dự án thực tế để xây dựng kịch bản kiểm thử phức tạp và tự động hóa quy trình kiểm thử.
  • Sử dụng các công cụ và framework kiểm thử phù hợp như Selenium, JUnit, TestNG để thực hiện kiểm thử tự động trong dự án của bạn.
• Tham gia cộng đồng và diễn đàn:
  • Tham gia cộng đồng kiểm thử tự động để chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và học hỏi từ những người khác trong lĩnh vực.
  • Các diễn đàn như Stack Overflow, Reddit, hoặc các cộng đồng trên mạng xã hội như LinkedIn hoặc Facebook có thể là nơi tốt để kết nối với những người có cùng sở thích và nâng cao kỹ năng kiểm thử tự động của bạn.
  • Đóng góp vào cộng đồng bằng cách chia sẻ kiến thức, giúp đỡ người khác giải quyết vấn đề và thảo luận về các vấn đề liên quan đến kiểm thử tự động.

Giai đoạn 5: Tiếp tục học hỏi và phát triển

Theo dõi xu hướng và công nghệ mới:

• Để duy trì và nâng cao kỹ năng kiểm thử tự động, quan trọng nhất là bạn phải theo dõi và nắm bắt các xu hướng mới trong lĩnh vực này.
• Cập nhật kiến thức liên quan đến các công nghệ và công cụ mới trong kiểm thử tự động như Cypress, Puppeteer, Appium, hoặc các phương pháp kiểm thử mới như Shift-Left Testing, Shift-Right Testing.

Nâng cao kỹ năng và chứng chỉ:

• Để chứng minh năng lực của mình và nâng cao khả năng tìm việc làm hoặc thăng tiến trong nghề, hãy xem xét việc đạt các chứng chỉ liên quan đến kiểm thử tự động như ISTQB, Selenium Certification, Certified Agile Tester.
• Tham gia các khóa học nâng cao để học sâu hơn về các chủ đề cụ thể hoặc công nghệ mới trong kiểm thử tự động. Các nền tảng trực tuyến như Udemy, Coursera, hay các trung tâm đào tạo chuyên nghiệp có thể cung cấp những khóa học phù hợp.

Tài nguyên và công cụ hỗ trợ

Sách và khóa học

Để hỗ trợ việc học tập trong lộ trình kiểm thử tự động, bạn có thể tìm kiếm các tài liệu học tập và khóa học phù hợp cho từng giai đoạn trong quá trình học. Các bạn có thể tham khảo khóa học “Kiểm thử tự động với Katalon Studio” từ Test Mentor.

Công cụ kiểm thử

Để thực hành và áp dụng kiến thức, sử dụng các công cụ kiểm thử hữu ích cho từng bước trong lộ trình học.

Ví dụ: Selenium WebDriver, JUnit, TestNG, Appium, Postman, Katalon Studio.

Kết luận

Trong lộ trình học làm Automation Test cho người mới bắt đầu, chúng ta đã đi qua các giai đoạn quan trọng từ việc tìm hiểu cơ bản về kiểm thử tự động, học các nguyên lý cơ bản của kiểm thử và lập trình, thực hành và xây dựng các dự án thực tế, đến việc tiếp tục học hỏi, cập nhật xu hướng mới và nâng cao kỹ năng.

Việc đầu tư thời gian và nỗ lực vào việc học Automation Test không chỉ giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình kiểm thử phần mềm mà còn mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Sử dụng tài nguyên học tập, sách, khóa học cùng các công cụ kiểm thử phù hợp sẽ giúp bạn tiến xa trên con đường trở thành một chuyên gia kiểm thử tự động.

Nhớ luôn duy trì động lực, không ngừng học hỏi và áp dụng kiến thức vào thực tế để phát triển kỹ năng và thành công trong sự nghiệp Automation Test của mình.

Nếu các bạn chưa biết bắt đầu Automation Test từ đâu thì các bạn có thể tham khảo khóa học “Kiểm thử tự động với Katalon Studio” từ Test Mentor nhé.

Lan Hoàng