Acceptance Testing là một khâu không thể thiếu trong quá trình phát triển phần mềm, để đảm bảo chất lượng sản phẩm phần mềm trước khi đưa vào hoạt động thực tế. Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn hiểu rõ hơn về kiểm thử chấp nhận và định hướng phù hợp cho từng dự án phần mềm.

Acceptance Testing là gì?

1. Khái niệm về kiểm thử chấp nhận

Acceptance testing (hay Kiểm thử chấp nhận) là quá trình kiểm tra phần mềm hoặc hệ thống phần mềm đang được phát triển, dựa trên các yêu cầu và tiêu chí của người sử dụng cuối. 

Mục đích của kiểm thử chấp nhận là đảm bảo rằng phần mềm hoặc hệ thống phần mềm đáp ứng được các yêu cầu chức năng, phi chức năng và yêu cầu kinh doanh của người dùng cuối.

2. Các bước thực hiện kiểm thử chấp nhận

Trước khi triển khai một phần mềm ra thị trường, việc đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng dựa trên kiểm thử chấp nhận là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, để ứng dụng hiệu quả phương pháp này, cần nắm vững cả về khái niệm và cách thực hiện đúng thời điểm. Dưới đây là một số bước thực hiện Acceptance Testing:

• Xác định yêu cầu và tiêu chuẩn chấp nhận: Người sử dụng cuối và các bên liên quan khác cần đưa ra các yêu cầu và tiêu chuẩn chấp nhận cho phần mềm hoặc hệ thống phần mềm dựa vào tài liệu mô tả của khách hàng.
• Lập kế hoạch kiểm thử: Xác định các kịch bản kiểm thử cần thiết và lập kế hoạch thực hiện kiểm thử sau khi đã xác định yêu cầu ở bước trên.
• Thực hiện kiểm thử: Thực hiện kiểm thử theo kế hoạch đã được lập trước đó. Bên cạnh đó có thể chuẩn bị dữ liệu đầu vào nếu cần thiết.
• Đánh giá kết quả kiểm thử: Đánh giá kết quả kiểm thử để xác định tính đúng đắn và hiệu quả của phần mềm hoặc hệ thống phần mềm.
• Báo cáo kết quả kiểm thử: Báo cáo kết quả kiểm thử cho các bên liên quan để đưa ra các quyết định về việc chấp nhận hoặc từ chối phần mềm hoặc hệ thống phần mềm đang được kiểm thử.

3. Tại sao phải thực hiện kiểm thử chấp nhận

Thực hiện kiểm thử chấp nhận (Acceptance Testing) mang lại nhiều lợi ích quan trọng trong quá trình phát triển phần mềm, bao gồm:

• Đảm bảo tính đúng đắn và hiệu quả của phần mềm: Kiểm thử chấp nhận giúp đảm bảo rằng phần mềm hoạt động đúng đắn và đáp ứng được các yêu cầu chức năng, phi chức năng và yêu cầu kinh doanh của người dùng cuối.
• Nâng cao chất lượng phần mềm và hệ thống phần mềm: Kiểm thử chấp nhận giúp phát hiện và sửa chữa các lỗi và vấn đề khác trong quá trình phát triển phần mềm, giúp cải thiện chất lượng và độ tin cậy của phần mềm hoặc hệ thống phần mềm.
• Tiết kiệm thời gian và chi phí: Kiểm thử chấp nhận giúp phát hiện các lỗi và vấn đề sớm hơn, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí trong quá trình phát triển phần mềm.
• Đáp ứng nhu cầu của người sử dụng cuối: Kiểm thử chấp nhận giúp đảm bảo rằng phần mềm hoặc hệ thống phần mềm đáp ứng được các yêu cầu và nhu cầu của người sử dụng cuối, giúp tăng sự hài lòng và sự tin tưởng của người sử dụng.

Vì vậy, kiểm thử chấp nhận là một phần quan trọng của quá trình phát triển phần mềm và giúp đảm bảo tính đúng đắn và hiệu quả của phần mềm hoặc hệ thống phần mềm.

Khi nào bắt đầu và kết thúc việc thực hiện UAT

UAT (User Acceptance Testing – kiểm thử chấp nhận của người dùng cuối) thường được thực hiện ở giai đoạn cuối cùng của quá trình phát triển phần mềm, khi phần mềm hoặc hệ thống phần mềm đã hoàn thành các bước kiểm thử trước đó và sẵn sàng để được kiểm tra bởi người dùng cuối.

Bắt đầu thực hiện UAT phụ thuộc vào kế hoạch dự án và thỏa thuận giữa các bên liên quan. Thông thường, UAT sẽ bắt đầu sau khi phần mềm hoặc hệ thống phần mềm đã hoàn thành các bước kiểm thử trước đó và đã được chuyển giao cho người dùng cuối để kiểm tra.

Kết thúc UAT xảy ra khi người dùng cuối hoàn tất việc kiểm tra và đánh giá phần mềm hoặc hệ thống phần mềm. Tuy nhiên, nếu phát hiện ra các lỗi hoặc vấn đề khác trong quá trình kiểm thử, quá trình UAT có thể được kéo dài để xử lý các vấn đề này. Sau khi UAT hoàn tất, phần mềm hoặc hệ thống phần mềm sẽ được chấp nhận hoặc từ chối bởi người dùng cuối.

Các loại kiểm thử chấp nhận

Acceptance Test được chia thành các loại khác nhau, trong đó có 2 loại phổ biến là thử nghiệm Alpha và thử nghiệm Beta.

• Thử nghiệm Alpha: Thử nghiệm Alpha là quá trình kiểm tra phần mềm hoặc hệ thống phần mềm trong một môi trường kiểm thử được tạo ra bởi nhà phát triển. Thông thường, thử nghiệm Alpha được thực hiện trước khi phần mềm hoặc hệ thống phần mềm được chuyển giao cho người dùng cuối. Mục đích của thử nghiệm Alpha là kiểm tra tính đúng đắn và hiệu quả của phần mềm hoặc hệ thống phần mềm, đồng thời đánh giá khả năng sử dụng và tương thích của phần mềm hoặc hệ thống phần mềm với các thành phần khác trong môi trường kiểm thử.
• Thử nghiệm Beta: Thử nghiệm Beta là quá trình kiểm tra phần mềm hoặc hệ thống phần mềm trong một môi trường thực tế bởi người dùng cuối hoặc một nhóm người dùng đại diện. Thử nghiệm Beta được thực hiện sau khi phần mềm hoặc hệ thống phần mềm đã hoàn thành quá trình thử nghiệm Alpha và trước khi phần mềm hoặc hệ thống phần mềm được phát hành chính thức. Mục đích của thử nghiệm Beta là kiểm tra tính đúng đắn và hiệu quả của phần mềm hoặc hệ thống phần mềm trong một môi trường thực tế, đồng thời thu thập phản hồi từ người dùng cuối để cải thiện sản phẩm trước khi phát hành chính thức.

Trong quá trình thử nghiệm Alpha và thử nghiệm Beta, nhà phát triển phần mềm cần thiết lập một kế hoạch kiểm thử chi tiết, đánh giá kết quả kiểm thử và làm việc với người dùng cuối để đảm bảo rằng phần mềm hoặc hệ thống phần mềm đáp ứng được các yêu cầu của người dùng cuối và hoạt động một cách hiệu quả.

Kết luận

Trong quá trình phát triển phần mềm, kiểm thử chấp nhận đóng vai trò quan trọng để đảm bảo tính đúng đắn và hiệu quả của phần mềm hoặc hệ thống phần mềm trước khi triển khai cho người dùng cuối. Việc thực hiện Acceptance Testing giúp đảm bảo rằng phần mềm hoặc hệ thống phần mềm đáp ứng được các yêu cầu của người dùng cuối và hoạt động một cách hiệu quả, giảm thiểu rủi ro và tăng cường sự hài lòng của người dùng cuối.

Để đạt được kết quả tốt nhất trong việc thực hiện kiểm thử chấp nhận, nhà phát triển phần mềm cần thiết lập một kế hoạch kiểm thử chi tiết, đánh giá kết quả kiểm thử và làm việc chặt chẽ với người dùng cuối để đảm bảo rằng phần mềm hoặc hệ thống phần mềm đáp ứng được các yêu cầu của người dùng cuối và hoạt động một cách hiệu quả.

Tóm lại, Acceptance Testing là một bước quan trọng trong quá trình phát triển phần mềm và đóng vai trò quan trọng để đảm bảo tính đúng đắn và hiệu quả của phần mềm hoặc hệ thống phần mềm trước khi triển khai cho người dùng cuối.

            Lan Hoàng