
STLC Là Gì? Các Bước Trong Chu Kỳ Kiểm Thử Phần Mềm
- Giới thiệu về STLC (Software Testing Life Cycle)
STLC (Software Testing Life Cycle) là quy trình hoặc chu trình kiểm thử phần mềm tiêu chuẩn được sử dụng để kiểm tra chất lượng và đảm bảo tính ổn định của sản phẩm phần mềm từ giai đoạn phát triển đến triển khai. STLC xác định các hoạt động kiểm thử cần thực hiện và cách thức thực hiện chúng để đảm bảo rằng phần mềm đáp ứng các yêu cầu chất lượng và hiệu suất.
- Tầm quan trọng của STLC trong quy trình phát triển phần mềm
STLC (Software Testing Life Cycle) đóng vai trò quan trọng và mang ý nghĩa lớn trong quá trình phát triển phần mềm từ nhiều khía cạnh:

- Đảm bảo Chất lượng Phần Mềm: STLC giúp đảm bảo rằng sản phẩm phần mềm được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi ra mắt, từ đó giảm thiểu các lỗi và vấn đề có thể xảy ra sau này.
- Tăng Cường Tin Cậy: Bằng cách thực hiện các bước kiểm thử cẩn thận theo chu kỳ STLC, độ tin cậy của phần mềm được nâng cao, giúp người dùng tin tưởng và sử dụng sản phẩm một cách hiệu quả.
- Tiết Kiệm Chi Phí: Kiểm thử đúng đắn theo STLC giúp phát hiện và sửa lỗi sớm, tránh được việc phát hành sản phẩm có vấn đề lớn, từ đó giảm thiểu chi phí sửa chữa sau này.
- Tăng Tính Tương Thích: STLC giúp đảm bảo rằng phần mềm hoạt động tương thích trên nhiều nền tảng, thiết bị khác nhau, cung cấp trải nghiệm đồng nhất cho người dùng.
- Giảm Rủi Ro: Việc áp dụng STLC giúp giảm rủi ro liên quan đến việc sử dụng phần mềm không ổn định hoặc không an toàn, bảo vệ thông tin và dữ liệu của người dùng.
- Các bước chính trong chu kỳ kiểm thử phần mềm theo STLC

Nội Dung Bài Viết
a. Planning (Lập kế hoạch)
1. Xác định phạm vi và mục tiêu của kiểm thử:
- Phạm vi kiểm thử: Định rõ phạm vi của kiểm thử bao gồm các tính năng, module, hoặc yêu cầu cụ thể cần kiểm tra.
- Mục tiêu kiểm thử: Xác định mục tiêu cụ thể mà kiểm thử cần đạt được, chẳng hạn như đảm bảo chất lượng, tăng cường tin cậy, hoặc tối ưu hóa hiệu suất.
2. Lập kế hoạch kiểm thử:
- Xác định nguồn lực: Đảm bảo rằng có đủ nguồn lực như nhân sự, thiết bị và phần mềm để thực hiện kiểm thử.
- Thiết lập lịch trình: Xác định thời gian cụ thể cho từng bước trong chu kỳ kiểm thử để đảm bảo tiến độ dự án.
- Xác định phương pháp kiểm thử: Chọn phương pháp kiểm thử phù hợp với dự án như kiểm thử chấp nhận, kiểm thử hệ thống, kiểm thử đơn vị, kiểm thử tích hợp, …
Ví dụ:
1. Xác định phạm vi và mục tiêu:
- Phạm vi: Kiểm thử các tính năng cơ bản của ứng dụng di động.
- Mục tiêu: Đảm bảo tính ổn định và tương thích của ứng dụng trên các thiết bị di động phổ biến.
2. Lập kế hoạch kiểm thử:
- Nguồn lực: Cần 2 nhân viên kiểm thử và 5 thiết bị di động khác nhau để kiểm thử.
- Lịch trình: Thực hiện kiểm thử trong vòng 2 tuần, bắt đầu từ ngày 15/12 đến 29/12.
- Phương pháp kiểm thử: Sử dụng kỹ thuật kiểm thử chấp nhận để đảm bảo ứng dụng hoạt động đúng với yêu cầu.
b. Analysis (Phân tích)
1. Phân tích yêu cầu kiểm thử:
- Đọc và hiểu các yêu cầu của phần mềm để xác định các trường hợp kiểm thử cần thực hiện.
- Xác định yêu cầu chức năng và phi chức năng để xác định phạm vi kiểm thử.
2. Xác định các kịch bản kiểm thử:
- Tạo ra các trường hợp kiểm thử dựa trên yêu cầu và logic của phần mềm.
- Xác định các trường hợp kiểm thử cần phải kiểm tra để đảm bảo tính đầy đủ và hiệu quả của quá trình kiểm thử.
Ví dụ:
1. Phân tích yêu cầu kiểm thử:
- Yêu cầu chức năng: Phần mềm cần phải cho phép người dùng đăng nhập và thực hiện một số thao tác cơ bản.
- Yêu cầu phi chức năng: Phần mềm cần phải bảo mật thông tin người dùng và hoạt động ổn định trên các nền tảng khác nhau.
2. Xác định các kịch bản kiểm thử:
- Kịch bản 1: Kiểm tra chức năng đăng nhập với thông tin đúng.
- Kịch bản 2: Kiểm tra chức năng đăng nhập với thông tin sai.
- Kịch bản 3: Kiểm tra tính bảo mật của hệ thống khi người dùng đăng nhập.
c. Design (Thiết kế)
1. Thiết kế các ca kiểm thử:
- Lập kế hoạch chi tiết về cách thức thực hiện kiểm thử, bao gồm các bước và dữ liệu kiểm thử cần sử dụng.
- Xác định các trường hợp kiểm thử cụ thể và cách thức kiểm tra chúng.
2. Chuẩn bị tài nguyên kiểm thử:
- Đảm bảo rằng tất cả tài nguyên cần thiết cho việc kiểm thử đã sẵn sàng.
- Đặt ra kế hoạch về môi trường kiểm thử, dữ liệu kiểm thử và các công cụ kiểm thử cần thiết.
Ví dụ:
1. Thiết kế các ca kiểm thử:
- Ca kiểm thử 1: Kiểm tra chức năng tạo tài khoản mới với dữ liệu hợp lệ.
- Bước 1: Nhập thông tin tài khoản mới.
- Bước 2: Đăng ký tài khoản.
- Bước 3: Xác nhận tài khoản đã được tạo thành công.
- Ca kiểm thử 2: Kiểm tra chức năng tạo tài khoản mới với dữ liệu không hợp lệ.
- Bước 1: Nhập thông tin tài khoản mới với dữ liệu không hợp lệ.
- Bước 2: Đăng ký tài khoản.
- Bước 3: Xác nhận thông báo lỗi hiển thị đúng.
2. Chuẩn bị tài nguyên kiểm thử:
- Môi trường kiểm thử: Sử dụng môi trường phát triển để thực hiện kiểm thử.
- Dữ liệu kiểm thử: Tạo các tài khoản mẫu với dữ liệu hợp lệ và không hợp lệ để sử dụng trong quá trình kiểm thử.
- Công cụ kiểm thử: Sử dụng công cụ kiểm thử tự động để thực hiện các ca kiểm thử một cách tự động.
d. Implementation (Thực thi)
1. Thực hiện các ca kiểm thử:
- Chạy các ca kiểm thử được thiết kế trước đó trên phần mềm hoặc hệ thống cụ thể.
- Ghi lại kết quả của từng ca kiểm thử để phân tích và báo cáo sau này.
2. Theo dõi và ghi nhận kết quả:
- Đảm bảo theo dõi kết quả của từng ca kiểm thử để xác định sự hoàn thành và hiệu suất của quá trình kiểm thử.
- Ghi nhận và báo cáo các lỗi được phát hiện để nhóm phát triển có thể sửa chúng.
Ví dụ:
1. Thực hiện các ca kiểm thử:
- Chạy ca kiểm thử “Đăng nhập vào hệ thống” với tên đăng nhập và mật khẩu đúng.
- Chạy ca kiểm thử “Tạo tài khoản mới” với dữ liệu hợp lệ.
- Chạy ca kiểm thử “Thực hiện thanh toán” trên giao diện người dùng.
2. Theo dõi và ghi nhận kết quả:
- Kết quả kiểm thử: Ghi lại kết quả của từng ca kiểm thử, bao gồm lỗi phát hiện và trạng thái của ca kiểm thử.
- Báo cáo lỗi: Ghi nhận các lỗi đã phát hiện và báo cáo cho nhóm phát triển để sửa chúng.
e. Execution (Chạy)
1. Chạy các ca kiểm thử:
- Thực hiện các ca kiểm thử đã được thiết kế trong giai đoạn thiết kế.
- Chạy các ca kiểm thử thủ công hoặc tự động để kiểm tra tính đúng đắn và hiệu suất của phần mềm.
2. Ghi lại kết quả kiểm thử:
- Ghi lại kết quả của từng ca kiểm thử, bao gồm thông tin về lỗi phát hiện, trạng thái của ca kiểm thử và kết quả chung.
- Đảm bảo rằng tất cả các kết quả kiểm thử được ghi lại một cách chi tiết và chính xác.
Ví dụ:
1. Chạy các ca kiểm thử:
- Chạy ca kiểm thử “Thêm sản phẩm vào giỏ hàng” để kiểm tra chức năng mua sắm trực tuyến.
- Chạy ca kiểm thử “Đăng nhập bằng tài khoản Google” để kiểm tra tính năng đăng nhập bằng mạng xã hội.
- Chạy ca kiểm thử “Thực hiện thanh toán” để kiểm tra quy trình thanh toán trên trang web.
2. Ghi lại kết quả kiểm thử:
- Kết quả kiểm thử: Ghi chép chi tiết về kết quả của từng ca kiểm thử, bao gồm lỗi phát hiện và trạng thái của ca kiểm thử.
- Báo cáo kết quả: Tổng hợp kết quả kiểm thử để tạo báo cáo tổng quan về chất lượng phần mềm và các vấn đề phát hiện được.
f. Conclusion (Kết luận)
1. Đánh giá kết quả kiểm thử:
- Tổng hợp kết quả của quá trình kiểm thử để đánh giá hiệu suất của quá trình kiểm thử.
- Xác định số lượng lỗi đã phát hiện, mức độ nghiêm trọng và thời gian cần thiết để sửa chúng.
2. Lập báo cáo kết quả kiểm thử:
- Tạo báo cáo chi tiết về kết quả kiểm thử, bao gồm các lỗi phát hiện, trạng thái của ca kiểm thử và đánh giá chung về chất lượng phần mềm.
- Báo cáo cung cấp thông tin hữu ích cho nhóm phát triển để cải thiện sản phẩm.
Ví dụ:
1. Đánh giá kết quả kiểm thử:
- Tổng cộng đã thực hiện 100 ca kiểm thử, phát hiện 15 lỗi, trong đó 5 lỗi nghiêm trọng cần ưu tiên xử lý.
- Thời gian trung bình để sửa lỗi sau khi phát hiện là 2 ngày.
2. Lập báo cáo kết quả kiểm thử:
Báo cáo tổng quan: Tạo báo cáo chi tiết về kết quả kiểm thử, bao gồm số lượng lỗi, trạng thái kiểm thử và đánh giá chung về chất lượng phần mềm.
Đề xuất cải tiến: Đề xuất các biện pháp cải thiện để giảm số lỗi và cải thiện quy trình kiểm thử trong tương lai.
- Tổng kết và tầm quan trọng của việc tuân thủ STLC trong kiểm thử phần mềm
1. Tổng kết về STLC (Software Testing Life Cycle):
- STLC là quy trình bao gồm các giai đoạn từ lập kế hoạch, thiết kế, thực thi và kết luận trong quá trình kiểm thử phần mềm.
- Việc tuân thủ STLC giúp đảm bảo rằng quá trình kiểm thử được thực hiện một cách cấp kỷ và hiệu quả.
2. Tầm quan trọng của việc tuân thủ STLC trong kiểm thử phần mềm:
a. Đảm bảo chất lượng sản phẩm:
- STLC giúp đảm bảo rằng tất cả các khía cạnh của phần mềm được kiểm tra một cách toàn diện, từ chức năng đến hiệu suất và bảo mật.
- Điều này giúp đảm bảo chất lượng cuối cùng của sản phẩm và tăng cường sự hài lòng của người dùng.
b. Phát hiện lỗi sớm:
- Qua việc áp dụng STLC, các lỗi có thể được phát hiện sớm trong quá trình phát triển phần mềm, giúp giảm chi phí sửa chữa và tăng hiệu suất của quy trình phát triển.
c. Cải thiện quy trình phát triển:
- STLC cung cấp thông tin quan trọng để đánh giá hiệu suất của quy trình kiểm thử và cung cấp cơ hội để cải thiện quy trình phát triển trong tương lai.
d. Tăng cường tin cậy:
Tuân thủ STLC giúp tăng cường sự tin cậy của phần mềm bằng cách đảm bảo rằng tất cả các ca kiểm thử cần thiết đã được thực hiện và kết quả kiểm thử được ghi nhận một cách chính xác.
- Kết luận
Trong bài viết này, chúng ta đã tìm hiểu về Software Testing Life Cycle (STLC) là gì và các bước quan trọng trong chu kỳ kiểm thử phần mềm. STLC là một quy trình cấp kỷ bao gồm các giai đoạn từ lập kế hoạch, thiết kế, thực thi đến kết luận trong quá trình kiểm thử phần mềm. Việc tuân thủ STLC đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng sản phẩm, phát hiện lỗi sớm, cải thiện quy trình phát triển, và tăng cường sự tin cậy của phần mềm.
Bằng cách áp dụng STLC một cách đúng đắn và kỷ luật, các nhà phát triển phần mềm có thể đảm bảo rằng sản phẩm cuối cùng đáp ứng được yêu cầu chất lượng và hiệu suất. Qua việc tận dụng các bước trong chu kỳ kiểm thử này, họ có thể tối ưu hóa quy trình phát triển, giảm thiểu rủi ro và đảm bảo sự thành công của dự án phần mềm. Sự tuân thủ STLC không chỉ là một yếu tố quan trọng mà còn là một cơ sở vững chắc để xây dựng các ứng dụng phần mềm chất lượng và đáng tin cậy trong thế giới công nghệ ngày nay.
Tham khảo các khóa học Kiểm thử phần mềm của Test Mentor:
Kiểm thử căn bản: https://testmentor.vn/kiem-thu-can-ban/
Kiểm thử bảo mật: https://testmentor.vn/kiem-thu-bao-mat/
Kiểm thử API: https://testmentor.vn/api-testing-co-ban-den-nang-cao/
Kiểm thử tự động với Katalon Studio: https://testmentor.vn/kiem-thu-tu-dong-voi-katalon-studio/
Leave a Comment